Podstawowe pchnięcia
Omote [Jukendo]: Bezpośrednie pchnięcie w przód w uwadou przeciwnika. W przypadku tego ataku, broń zostaje pchnięta prosto w przód, bez żadnych przeszkód. W trakcie ćwiczeń, motodachi wykona otwarcie lekko na lewo, aby otworzyć broni drogę do celu. Komendą do pierwszego ataku jest zazwyczaj tsuki; onaji używa się do inicjowania kolejnych identycznych pchnięć.
Ura [J]: Zasadniczo taki sam atak jak omote z perspektywy atakującego – różnica tkwi w tym, że przy ura, mokuju atakującego będzie przechodzić nad nadgarstkiem partnera (w przeciwieństwie do omote, gdzie nadgarstek jest z boku, otwierając drogę do celu). Motodachi osiąga taką pozycję za pomocą przesunięcia końcówki swojej broni w prawo i lekko do góry, pozwalając atakującemu zadać pchnięcie bezpośrednio na wprost. Komendą do pierwszego ataku jest zazwyczaj hazuse tsuke; onaji używa się do inicjowania kolejnych identycznych pchnięć.
Shita [J]: Zasadniczo taki sam atak jak omote z perspektywy atakującego – różnica tkwi w tym, że atakujący zadaje pchnięcie w shitadou (dolną część klatki piersiowej), pod ręką i bronią partnera. Motodachi osiąga taką pozycję za pomocą lekkiego ruchu “zagarniania” mokuju atakującego w górę i na prawo – a w momencie wydania komendy do ataku, wyprostowania lewej ręki naprzód i w prawo. Komendą do pierwszego ataku jest zazwyczaj shita wo tsuki; onaji używa się do inicjowania kolejnych identycznych pchnięć.
Kote [J]: Z perspektywy atakującego, taki sam atak jak na omote czy ura – bezpośrednie pchnięcie w przód z zamiarem ataku na serce. Jednak to pchnięcie blokowane jest przez motodachi, który umieszcza swój nadgarstek na drodze pchnięcia. Komendą do pierwszego ataku jest kote wo tsuki, onaji używa się do inicjowania kolejnych identycznych pchnięć.
Nodo [J]: Atak na gardło. Jeśli przeciwnik jest wyższy lub równy atakującemu, mokuju będzie skierowane nieco w górę, by uderzyć w pożądane miejsce. Motodachi powinien obniżyć nieco podbródek, by przyjąć pchnięcie w poprawny sposób na wzmocnioną, w przypadku mena do jukendo, ochronę gardła. Komendą do pierwszego ataku jest nodo tsuki, onaji używa się do inicjowania kolejnych identycznych pchnięć.
Do [Tankendo]: Pchnięcie na do. Podczas podstawowych ćwiczeń (kihon), pchnięcie powinno celować w górną część gładkiej krzywizny do (do-dai) i opierać się o szycie pomiędzy nią a mune (górną częścią ochronną klatki piersiowej), by nie ześlizgnąć się w dół ani na bok. Nadgarstek atakującego powinien tworzyć kąt z bronią i być pod nią (nie na wprost). Komendą do pierwszego ataku jest do tsuki, onaji używa się do inicjowania kolejnych identycznych pchnięć.
Kote [T]: Atakujący unosi tanken, trzymając broń w linii środkowej, tak, by ręka była powyżej linii wzroku i nad kote przeciwnika. Atak powinien kończyć się z bronią w mniej więcej poziomym (horyzontalnym) położeniu w kontakcie z kote przeciwnika, powyżej linii broni (w przeciwieństwie do ataku na kote praktykowanego w kendo, jest to cios miażdżący, nie tnący).
Men [T]: Atak na głowę. W tankendo, atak na men wykonywany jest nieco dalej od frontu głowy. Broń podczas zadawania ciosu musi być uniesiona w linii środkowej nad głowę atakującego, tak, by kissaki (końcówka broni) skierowana była w tył i do góry. Jak w przypadku ataku na kote, cios powinien kończyć się z bronią jak najbardziej poziomo (horyzontalnie) względem podłogi, z prawym nadgarstkiem powyżej linii broni (nadgarstek wygina się do góry, by osiągnąć taką pozycję). W przeciwieństwie do ataku na men praktykowanego w kendo, jest to cios miażdżący, nie tnący).
Nodo [T]: Pchnięcie w gardło. Nadgarstek i broń powinny tworzyć prostą linię, w przeciwieństwie do pchnięcia na do (nadgarstek poniżej broni, tworzący z nią kąt).
Podstawowe komendy i schematy ćwiczeń
Ćwiczenie: “Chokutotsu” [J]: Schemat ataków na omote – np. chokutotsu san bon (trzykrotne pchnięcie na omote). Po każdym ataku, obydwie osoby powracają do chudan, a motodachi cofa się dwoma małymi krokami po nuki (silnym przyciągnięciu broni do siebie przez atakującego), by wrócić do podstawowego dystansu kihon (mokuju skrzyżowane na długość 10 cm). Motodachi absorbuje pchnięcia dzięki małemu krokowi w tył w momencie kontaktu.
- Komendy: “Tsuke, Onaji”: Używane podczas ćwiczenia przez motodachi by inicjować podstawowy atak na omote. Onaji oznacza “ponownie”, dlatego używa się schematu “tsuke, onaji, onaji” przy ćwiczeniu chokutotsu san bon, które rozpoczyna i kończy większość treningów jukendo.
Ćwiczenie: “Dai Ichi Kyoushu/Dai Ichi Geiko” [J]: Ciągłe ataki w serii. Podstawowym schematem ataków jest: omote, ura, omote, shita, nodo (lub dla bezpieczeństwa omote, jeśli motodachi nie ma założonej pełnej zbroi – men). Po każdym pchnięciu, motodachi cofa się o jeden krok do dystansu i, jednocześnie z nuki atakującego, usiłuje ‘nakryć’ mokuju atakującego, jednocześnie wykonując otwarcie do kolejnych pchnięć. Ruchy motodachi powinny być jak najmniejsze, a bronie nie powinny wydawać dźwięku podczas kontaktu.
- Komendy: “Dai Ichi Kyoushu/Dai ichi geiko, Hajime” [J]: Motodachi rozpoczyna z dystansu o jeden krok większego niż normalny podczas kihon (mokuju krzyżujące się na długości 10 cm). Inicjuje ćwiczenie komendą “Dai Ichi Kyoushu”, a następnie wkracza w normalny dystans kihon, jednocześnie mówiąc “Hajime”. Warto pamiętać, że w przypadku Dai Ichi Kyoushu (w przeciwieństwie do Choku/Ka/Da Totsu san bon, ale identycznie z Tsuzuite tsuke), motodachi cofa się o jeden większy krok, a nie dwa mniejsze, po każdym pchnięciu – do podstawowego dystansu, ale tak, jak w przypadku innych pchnięć, absorbuje ataki za pomocą niewielkiego kroku w tył podczas kontaktu. Jak w większości ćwiczeń, po ostatnim ataku, motodachi robi dwa małe kroki w tył do podstawowego dystansu.
Ćwiczenie: Dattotsu [J]: Zazwyczaj używane przy ćwiczeniu ataku na ura – np. dattotsu san bon (trzykrotne pchnięcie na ura, z powrotem do chudan pomiędzy atakami). Atakujący nie powinien opuszczać mokuju pod bronią motodachi by wykonać pchnięcie – to motodachi powinien zadbać, by otworzyć atakującemu prostą drogę do celu za pomocą przesunięcia tampo (końcówki mokuju) na prawo, jednocześnie pozostając w kamae. Praca nóg jest identyczna jak w Chokutotsu.
- Komendy: “Hazuse Tsuke, Onaji”: See Chokutotsu.
Ćwiczenie: “Do wo tsuke” [T]: Ćwiczenie podstawowego pchnięcia w takendo na do. Zazwyczaj “Do wo tsuke san bon” (trzy pchnięcia na do). Gdy jest wykonywane podczas kihon, motodachi robi dwa małe kroki w tył pomiędzy atakami, by powrócić do podstawowego dystansu.
- Komendy: “Do wo tsuke” (gdzie /w/ jest praktycznie niesłyszalne)
Hidari men wo ute [T]: Komenda używana przy podstawowym ataku na lewą stronę głowy (men) w tankendo.
Idoukan [J]: Ćwiczenie ataków w ruchu, w którym obydwie osoby (motodachi i atakujący) poruszają się jak w walce (shiai), a po pchnięciu, atakujący wykonuje hiki nuki zanshin (w tył).
Irimi hajime [T]: Skrócenie dystansu w celu zablokowania broni przeciwnika swoją (tsuba do tsuby).
Irimi seitei hajime [T]: Skrócenie dystansu i wytrącenie przeciwnika z równowagi.
(*) Irimi seitei-zuki [T]: Skrócenie dystansu, wytrącenie przeciwnika z równowagi i zadanie pchnięcia. Komendę zmienia się na “hidari/migi/ue irimi seitei tsuki hajime” w zależności od konkretnego wariantu ćwiczenia.
Katotsu [J]: Używane zazwyczaj w opisie ćwiczeń ataku na shita, np. katotsu san bon (trzy ataki na shita, z powrotem do chudan pomiędzy nimi).
Kote wo ute: Komenda do podstawowego ataku na kote (gdzie /w/ jest praktycznie niesłyszalne).
Men wo ute [T]: Komenda do podstawowego ataku na men (gdzie /w/ jest praktycznie niesłyszalne).
Migi men wo ute[T]: Komenda do podstawowego ataku na prawą stronę głowy (men) (gdzie /w/ jest praktycznie niesłyszalne).
Nodo wo tsuke [T]: Komenda do podstawowego pchnięcia na nodo
(gdzie /w/ jest praktycznie niesłyszalne).
Onaji: Komenda inicjująca kolejny atak lub ćwiczenie tego samego typu (“jeszcze raz”).
Shita wo Tsuke [J]: Używane podczas ćwiczeń do inicjowania ataku na shita.
Tsuki nagashi: Dynamiczne ćwiczenie, podczas którego atakujący, po zadaniu pchnięcia, utrzymuje kontakt broni z przeciwnikiem, zmuszając go do cofania się. Komendą jest “Nodo wo tsuke mae e” lub “Do wo tsuke mae e”, w zależności od celu (do/nodo).
Tsuzuite (*) wo tsuke: Schemat renzoku (ciągłych ataków), np. 3 pchnięcia ze standardowego dystansu ma-ai, zakończone czwartym z dystansu toma-ai (dłuższego o jeden krok), gdzie uchikata nie wykonuje otwarcia, by ułatwić atakującemu zadanie. By określić cel, należy wybrać odpowiednią komendę, np. “tsuzuite nodo wo tsuke” lub “tsuzuite do wo tsuke”.
Tsuzuite men wo ute: schemat renzoku (ciągłych ataków) na men, np. 3 ataki ze standardowego dystansu ma-ai, zakończone czwartym z dystansu toma-ai (dłuższego o jeden krok), gdzie uchikata nie wykonuje otwarcia, by ułatwić atakującemu zadanie. By określić stronę głowy do ataku, należy wybrać odpowiednią komendę, np. “tsuzuite hidari men wo ute” (lewa) lub “tsuzuite migi men wo ute” (prawa).
Uchi nagashi: Atak w ruchu, gdzie, w momencie kontaktu broni z ciałem przeciwnika, atakujący utrzymuje ten kontakt, zmuszając drugą osobę do cofania się. Komendą jest “Men wo ute mae e” lub “Kote wo ute mae e” w zależności od celu ataku.
Części broni
Kensen: końcówka broni
Sakigawa: skórzana nakładka na końcówkę broni
Shoutei[J]: kolba mokuju
Shinogiji [J]: tył mokuju
Tanpo/kensaki [J]: końcówka mokuju
Tokibu [J]: “spust” mokuju
Tsuba [T]: ochrona dłoni w tanshinai
Tsuka [T]: rękojeść tanshinai
Tsuru [T]: cienka linka biegnąca wzdłuż tanshinai
Pozostałe
Bogu: Zbroja chroniąca ciało, składająca się z elementów takich jak: tare (ochrony krocza), dou (klatki piersiowej), men (głowy) i kote (dłoni i nadgarstków). W tankendo i jukendo używany też jest obuton/urabuton/futon (dodatkowy miękki ochraniacz na klatkę piersiową). W skład zbroi do jukendo wchodzi też shino (cienka rękawiczka na prawą dłoń) i kata (ochraniacz na ramię i okolice serca).
Chudan no kamae:.’środkowa’ pozycja z bronią trzymaną w centrum, skierowaną w oczy przeciwnika:
- Jukendo: lewa stopa z przodu, końcówka mokuju na wysokości klatki piersiowej przeciwnika z końcówką skierowaną w jego oczy;
- Tankendo: prawa ręka wyciągnięta do przodu, z końcówką broni na wysokości serca, skierowaną w oczy przeciwnika;
Chudan irimi no kamae [T]: Modyfikacja chudan no kamae, gdzie ciało pochylone jest lekko naprzód w sposób ofensywny, z ręką wyciągniętą bardziej naprzód i pochyloną tak, by kensen przechylił się delikatnie na lewo.
Fumikomi: Krok z tupnięciem o podłogę, powinien być wykonany nisko, sunąc po niej, bez wysokiego unoszenia nogi, jak często bywa w kendo.
Gedan no kamae:’dolna’ pozycja, z bronią skierowaną w dół, celującą w kolana przeciwnika.
Hanmi/hanme: Pozycja bokiem do przeciwnika.
Harai: Zbicie broni przeciwnika, zarówno ofensywne jak i defensywne.
Hiki nuki zanshin: Zanshin wykonywany do tyłu, po ataku.
Himo: Sznurki do wiązania elementów zbroi.
Idoukan: Ataki w ruchu – obydwie osoby poruszają się jak w shiai, wykonując hiki nuki zanshin po atakach.
Jodan no kamae: ‘wysoka’ pozycja obronna. Tanshinai powinien być uniesiony w linii środkowej nad głową, oddalony od niej o długość pięści.
Kamae: postawa/pozycja
Kihon: Podstawy (ćwiczenia podstawowe). Zazwyczaj oparte o podstawowe ataki i pracę nóg.
Ma-ai: Podstawowy dystans pomiędzy dwiema osobami przed rozpoczęciem ćwiczenia lub shiai.
- Jukendo: końcówki mokuju krzyżują się na długości około 10 cm. W przypadku kata, formę rozpoczyna się w odległości 9 kroków pomiędzy osobami,.
- Tankendo: końcówki broni powinny się prawie stykać, jednak nie krzyżować.
W formach kata tanken vs tanken, formę rozpoczyna się w odległości 8 kroków pomiędzy osobami, w formach tanken vs mokuju, również w odległości 8 kroków.
Migi no harai / hidari no harai: Technika zbicia broni przeciwnika na prawo (migi) lub lewo (hidari), by stworzyć otwarcie do zadania pchnięcia. Po harai, broń powinna zatrzymać się tak szybko, jak to możliwe, po wejściu w kontakt z bronią przeciwnika, tak, by nie przekroczyła linii środka, by nie stworzyć niepożądanego otwarcia u atakującego.
Nagashi: atak szarżujący, to jest: atak, po którym atakujący porusza się nadal kilka kroków naprzód, wywierając presję na przeciwnika.
Naore: powrót do pozycji początkowej (zejście z kamae).
Nuki: Powrót do kamae (najczęściej używany w przeciwieństwie do pozycji pchnięcia – przyciągnięcie broni do pozycji wyjściowej).
Renzoku: Atak ciągły, szczególnie w schemacie ataków wykonywanych jeden po drugim. Komedą dla takiego ćwiczenia zazwyczaj jest ‘tsuzuite tsuki’.
Seichu-sen: prawidłowa linia środkowa ciała – należy unikać pochylania się lub odchylania
Seme: presja ofensywna.
Shikata: osoba wykonująca technikę lub ćwiczenie (często: uczeń lub atakujący).
Shimei/Shimeru: Określenie momentu po pchnięciu, kiedy broń (mokuju) jest zablokowana na klatce piersiowej, w mocnym uścisku dłoni i w kontakcie z celem na ciele przeciwnika. Shimeru omawiane jest w jednym z pierwszych nagrań o podstawowej technice pchnięcia: https://jukendo.world/en/2017/09/28/basic-strike-technique/ . Prawy łokieć, mokuju i klatka piersiowa powinny stanowić zwięzłą całość. Uwaga od Simona: Podczas treningów, można spróbować pchnięć w ruchu w ścianę – jeśli mokuju wyślizgnie się z uchwytu podczas pozycji końcowej, prawdopodobnie nie przylegało ściśle do klatki lub było trzymane zbyt luźno podczas shimeru.
Shitadou [J]: Dolna część klatki piersiowej i zarazem nazwa celu w pchnięciach shita. Podczas walki turniejowej (shiai) używane też do określenia rodzaju zdobytego punktu.
Suriage: Harai defensywne, zbicie podczas ruchu naprzód, gdzie atak przeciwnika został wykonany z inicjatywy wykonującego technikę i nie jest reakcją odruchową.
Uchikata: Osoba inicjująca technikę lub ćwiczenie (nauczyciel).
Uwadou [J]: Górna część klatki piersiowej i zarazem nazwa celu w pchnięciach omote i ura. Podczas walki turniejowej (shiai) używane też do określenia rodzaju zdobytego punktu.
Odpowiedź